Przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy Hashimoto to najpowszechniejsza choroba autoimmunologiczna i jedna z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy. Występuje głównie w krajach wysoko rozwiniętych. Dotyka około 5% kobiet i 1% mężczyzn, a ryzyko jej wystąpienia rośnie wraz z wiekiem[1]. Leczenie Hashimoto polega głównie na podawaniu hormonu, którego w wyniku niedoczynności brakuje w organizmie – lewotyroksyny. Duże znaczenie ma jednak również dieta przy Hashimoto. Co jeść, czego unikać i jak konstruować codzienny jadłospis?

Hashimoto – dieta

Dla zdrowia i dobrej kondycji naszego organizmu niezwykle istotna jest odpowiednio zbilansowana, odżywcza dieta. Są jednak takie stany chorobowe, które czynią tę regułę jeszcze istotniejszą. Takie jest między innymi zapalenie tarczycy Hashimoto. Dieta, którą stosujemy przy tej chorobie, powinna być skonstruowana zgodnie z kilkoma zasadami:

1. Udział białka w diecie na poziomie około 20% ogólnego zapotrzebowania energetycznego

Białko, a właściwie obecne w nim aminokwasy, są niezbędne do syntetyzowania tyroksyny (jednego z hormonów tarczycy) i przekształcania jej w trójjodotyroninę (kolejny hormon tarczycy). Tyrozyna, aminokwas, bierze również udział w syntezie dopaminy, noradrenaliny i adrenaliny – hormonów odpowiedzialnych m.in. za regulowanie nastroju. Większa niż normalnie ilość białka w diecie pozwala również usprawnić metabolizm, co skutkuje łatwiejszym kontrolowaniem masy ciała.

2. Udział tłuszczów w diecie przy Hashimoto powinien wynosić około 30% ogólnego zapotrzebowania energetycznego, przy czym nienasycone kwasy tłuszczowe powinny być ograniczone do 10% na dobę

W diecie na Hashimoto najlepiej sprawdzają się wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, które wykazują silne właściwości przeciwzapalne. Dodatkowo wspierają również produkcję hormonów tarczycy.

3. Udział węglowodanów w diecie w Hashimoto powinien wynosić około 50% ogólnego zapotrzebowania energetycznego

Mowa oczywiście o „dobrych” węglowodanach. Wykluczamy z diety produkty bogate w cukry proste.

4. Błonnik

Dieta w Hashimoto powinna być również bogata w błonnik, który usprawnia pracę jelit i pozwala pozbyć się problemu uciążliwych zaparć charakterystycznych dla tej dolegliwości. Codziennie należy spożywać około 30 g błonnika[2].

Dieta przy Hashimoto – co jeść?

Znając ogólne zalecenia dotyczące proporcji pomiędzy konkretnymi składnikami pokarmowymi, można zacząć układać dietę w Hashimoto. Co jeść, by dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych substancji?

Białko

Żeby każdego dnia dostarczać sobie niezbędną ilość białka, należy wzbogacić menu o produkty pochodzenia zwierzęcego. Dobrze sprawdzą się chude mięsa – drób czy królik. Do diety w Hashimoto warto włączyć również mięso wołowe. Do tego jaja i fermentowane produkty mleczne. Świetnie sprawdzą się też ryby i owoce morza.

Osoby, które unikają mięsa, mogą sięgać po roślinne źródła białka. Są to m.in. rośliny strączkowe.

Tłuszcze

Do zalecanych produktów bogatych w tłuszcze należą:

• ● ryby morskie;
• ● olej lniany;
• ● siemię lniane;
• ● orzechy włoskie;
• ● produkty sojowe.

Należy włączać je do codziennej diety, by dostarczać sobie niezbędnych dla zdrowia kwasów tłuszczowych omega-3.

Węglowodany

Co jeść przy Hashimoto, aby dostarczyć sobie węglowodanów? Należy sięgać po produkty bogate w węglowodany złożone, a więc:

• ● kaszę;
• ● ryż;
• ● tapiokę;
• ● makaron pełnoziarnisty;
• ● warzywa;
• ● owoce;
• ● rośliny strączkowe;
• ● pieczywo pełnoziarniste;
• ● otręby[3].

Wszystkie te artykuły spożywcze są równocześnie bogate w błonnik, co pozwala zadbać o pracę jelit i uniknąć problemów z zaparciami. Błonnik działa niczym miotełka, która wymiata z jelit zalegające w nich resztki pokarmowe. Efekt? Bardziej regularne wypróżnienia.

Nie należy zapominać o witaminach i minerałach szczególnie istotnych dla prawidłowej pracy tarczycy. Mowa głównie o jodzie, selenie i żelazie. Ta złota trójca składników mineralnych ma ogromny wpływ na funkcjonowanie tego gruczołu.

• ● jod można znaleźć w owocach morza, wodorostach oraz mleku krowim i jego przetworach;
• ● selen, który łagodzi stany zapalne w obrębie tarczycy, jest w rybach, orzechach brazylijskich, jajkach i grzybach[4];
• ● żelazo, biorące udział w metabolizmie tarczycy, znajdziemy w czerwonym mięsie, zielonych warzywach liściastych i jajach[5].

Hashimoto – czego nie jeść?

Konstruując odpowiedni jadłospis, należy również pamiętać o tym, czego nie jeść przy Hashimoto. O ile warzywa i owoce są niezwykle istotnymi elementami codziennego menu, o tyle należy pamiętać o właściwościach antyodżywczych niektórych z nich.

Jedną z takich substancji, które zaburzają wchłanianie składników odżywczych z pożywienia, są goitrogeny. Wpływają one negatywnie na przyswajanie jodu przez organizm. Jednocześnie stanowią istotny element diety, bogaty w wartościowe składniki oraz błonnik pokarmowy. Do produktów takich należą m.in.:

• ● kapusta;
• ● rzodkiewka;
• ● brukselka;
• ● brokuły;
• ● jarmuż;
• ● kalafior.

Wszystkie je warto przed jedzeniem poddać obróbce termicznej – wpływa ona na redukcję goitrogenów o średnio 30%.

Przy Hashimoto warto również zrezygnować z picia zielonej herbaty, która może ograniczać wchłanianie jodu. Z diety wykluczamy także produkty bogate w cukry proste – ciasteczka, batony, cukierki, dżemy, soki z koncentratu[6].

Dieta w Hashimoto – nietolerancje i nadwrażliwości pokarmowe

Ostatnio coraz częściej pojawiają się głosy, dotyczące współwystępowania nietolerancji na laktozę i gluten przy chorobie Hashimoto.

Badania jednak nie są w tym zakresie tak jednoznaczne jak medialne doniesienia. Faktycznie wskazuje się na częstsze występowanie nadwrażliwości na gluten u osób chorych na Hashimoto niż u osób zdrowych, ale wskaźnik ten, w zależności od źródła, waha się pomiędzy 3 a 43%. Z kolei ryzyko wystąpienia celiakii u osób chorujących na zapalenie tarczycy jest 10 razy wyższe niż u osób zdrowych. Nie oznacza to jednak, że każdy chory na Hashimoto jest równocześnie chory na celiakię[7].

Podobnie wyglądają badania dotyczące nietolerancji laktozy. Jak pokazują dane z basenu Morza Śródziemnego, nawet 75% osób cierpiących na Hashimoto może mieć problem z tolerowaniem laktozy. Warto jednak zaznaczyć, że próbka badawcza wynosiła jedynie 84 osoby[8].

Żeby potwierdzić lub wykluczyć nadwrażliwość na któryś z tych składników, należy poddać się odpowiednim badaniom, zleconym przez specjalistę. Rutynowo nie zaleca się wykluczania produktów zawierających gluten czy laktozę z codziennej diety osób chorych na Hashimoto.

[1] https://www.mp.pl/pacjent/endokrynologia/choroby/77782,choroba-hashimoto

[2] https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/56317/44470

[3] https://www.verywellhealth.com/hashimotos-disease-diet-5180623

[4] https://www.medicalnewstoday.com/articles/321197#nutrients-for-hypothyroidism

[5] https://www.webmd.com/connect-to-care/hair-loss/hashimotos-thyroiditis-hair-loss-and-your-diet

[6] https://www.medicalnewstoday.com/articles/321197#nutrients-for-hypothyroidism

[7] https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/czy-stosowac-diete-bezglutenowa-w-chorobie-hashimoto/

[8]https://sofra.com.pl/sofra/acta-salutem/wp-content/uploads/2019/11/3-istotne-skladniki-RJ.pdf